Türkiye, 5 Haziran Dünya Çevre Günü’ne, Avrupa’dan gelen çöp ithalatının yarattığı çevresel kaygılarla giriyor. Ekonomist İnan Mutlu’nun sosyal medyada paylaştığı verilere göre, Türkiye 2024 yılında Avrupa’dan 12 milyon tonu aşkın atık aldı. Bu yüksek rakam, Türkiye’nin Avrupa’nın “çöp deposu” haline geldiği yönündeki eleştirileri yeniden gündeme taşıdı.
İTHALATTA KRİTİK EŞİK: 12 MİLYON TON AŞILDI
İnan Mutlu’nun paylaştığı verilere göre Türkiye, bu yıl 12 milyon 254 bin ton atık ithal etti. Eurostat da Türkiye’nin, AB ülkelerinin toplam atık ihracatının yaklaşık %39’unu tek başına üstlendiğini doğruluyor. 2022 yılında kaydedilen 12,4 milyon tonluk ithalat göz önüne alındığında, artış trendi dikkat çekici.
PLASTİK ATIKLAR DOĞRUDAN DOĞAYA KARIŞIYOR
İthal edilen atıkların büyük bölümünü plastik malzemeler oluşturuyor. Her ne kadar bu atıkların geri dönüşüm amaçlı getirildiği belirtilse de, altyapı yetersizlikleri ve denetimsizlik nedeniyle önemli bir kısmı doğrudan çevreye karışıyor. Yakılan plastikler toksik gazlar salıyor, bu da hem çevre hem insan sağlığı için ciddi tehdit oluşturuyor.
Greenpeace’in 2021 tarihli raporunda, İngiltere’den gelen plastik atıkların yakıldığı bölgelerde çevre kirliliğinin yasal sınırların binlerce kat üzerine çıktığı tespit edilmişti.
MUTLU: GELECEĞE ÇÖP DEĞİL, DOĞA BIRAKALIM
Ekonomist İnan Mutlu, sosyal medya hesabında şu ifadeleri kullandı: “Dünya Çevre Günü’nde ülkemizi Avrupa’nın çöplüğüne çevirmenin utancını yaşıyoruz. 2024’te 12 milyonu aşkın ton atık ithal ettik. Çoğu geri dönüştürülemiyor. Toprağımıza, suyumuza, havamıza zarar veriyor. Gelecek nesillere plastik değil, yaşanabilir bir çevre bırakmalıyız.”
UZMANLARDAN UYARI: ATIK POLİTİKASI DEĞİŞMELİ
Çevre bilimciler ve sivil toplum kuruluşları yıllardır Türkiye’nin atık ithalatına karşı uyarılarda bulunuyor. WWF ve Greenpeace, ithalatın sınırlandırılması ve atık yönetimi sisteminin acilen yeniden yapılandırılması gerektiğini vurguluyor.
Çevre Mühendisleri Odası yetkilileri ise “Sanayi için kısa vadeli bir çözüm gibi görünen atık ithalatı, uzun vadede çevresel maliyetleri katlıyor. Türkiye, kendi atık sorununu bile çözememişken dış atıkla mücadele edemez” görüşünü savunuyor.
OECD VERİSİ: GERİ DÖNÜŞÜMDE SINIFTA KALDIK
OECD’nin son raporları, Türkiye’nin belediye atıklarının geri kazanım oranında OECD ülkeleri arasında en alt sıralarda yer aldığını ortaya koyuyor. Bu veriler, ithal edilen atıkların büyük bölümünün yakma, gömme veya kaçak bertaraf yollarıyla imha edildiği endişesini güçlendiriyor.
ÇEVRECİLERDEN NET MESAJ: GERİ DÖNÜŞÜM DEĞİL, GERİ GİDİŞ
Dünya Çevre Günü vesilesiyle bir kez daha gündeme gelen bu tablo, Türkiye’nin çevre politikalarında ciddi bir değişime ihtiyaç duyduğunu ortaya koyuyor. Uzmanlar, gerekli adımlar atılmazsa Türkiye’nin Avrupa’nın çöpünü bertaraf eden bir ülke olarak kalacağını vurguluyor.
