İsrail, Cuma sabahı erken saatlerde İran’daki nükleer tesisler, balistik füze altyapıları ve askeri üsleri hedef alan kapsamlı bir hava operasyonu başlattı. “Yükselen Aslan Operasyonu” adı verilen saldırı, başkent Tahran da dahil olmak üzere birçok kentte büyük patlamalara yol açtı. Özellikle Natanz’daki uranyum zenginleştirme tesisi, füze rampaları ve İranlı nükleer bilim insanlarının bulunduğu alanlar hedef alındı.
İRAN’IN KALBİNE DARBE: GENERAL SELAMİ ÖLDÜRÜLDÜ
İsrail’in saldırılarında, İran Devrim Muhafızları Ordusu Komutanı Tümgeneral Hüseyin Selami’nin hayatını kaybettiği bildirildi. Selami, İran’ın füze programı, bölgesel milis ağı ve doğrudan dini lider Ayetullah Hamaney’e bağlı konumuyla ülkenin en stratejik isimlerinden biriydi. Bu kayıp, Tahran’da hem sokak gösterilerine hem de misilleme taleplerinin yükselmesine neden oldu.
İran Sivil Havacılık Kurumu saldırı sonrası hava sahasını ikinci bir emre kadar kapattı. Tahran’da birçok bina hasar görürken, halk sığınaklara yönlendirildi.
İSRAİL: BU DAHA BAŞLANGIÇ
İsrail Başbakan Binyamin Netanyahu saldırının gerekirse günlerce sürebileceğini belirtti. İsrail, ülke genelinde olağanüstü hal ilan etti; okullar kapatıldı, toplu etkinlikler yasaklandı, tüm sağlık kuruluşları yüksek alarma geçirildi.
İsrail’in BM Daimi Temsilcisi Danny Danon, CNN’e yaptığı açıklamada saldırının “önleyici meşru müdafaa” niteliğinde olduğunu savundu. Savunma Bakanı Yoav Gallant ise, İran’ın doğrudan hedef alındığını duyurdu. İsrail ordusu, saldırının üç temel tehdide karşı gerçekleştirildiğini açıkladı: Nükleer silah üretimi, artan füze kapasitesi ve bölgedeki vekil gruplara silah aktarımı.
İSRAİL GENELKURMAY BAŞKANI ZAMİR: BİZE MEYDAN OKUYANLAR AĞIR BEDEL ÖDER
İsrail ordusundan yapılan açıklamada Genelkurmay Başkanı Zamir, İran’a yönelik saldırı için uzun süredir hazırlık yapıldığını açıkladı.
Başlatılan operasyonlarla “geri dönüşü olmayan bir noktaya” gelindiğini belirten Zamir, İran’a saldırmaktan başka seçeneklerinin kalmadığını savundu.
Zamir, “Bize meydan okuyanları uyarıyorum, ağır bedel ödersiniz” ifadelerini kullandı.
Ayrıca İran’ın karşılık vereceğini öngören Zamir, “Beklenen bedel alışılmıştan daha farklı olacak” dedi.
HAMANEY: İSRAİL AĞIR BİR CEZAYI BEKLESİN
Devlet televizyonuna göre, Ali Hamaney İsrail’in İran’a yönelik saldırılarını ilişkin yazılı mesaj yayımladı. Hamaney mesajında, İsrail’in yerleşim yerlerine yönelik saldırı ile “kötü doğasını” gösterdiğini anlatarak, “Bu rejim, ağır bir cezanın kendisini beklediğini bilmelidir.” ifadesini kullandı.
İran silahlı kuvvetlerinin İsrail’i rahat bırakmayacağını aktaran Hamaney, “Düşmanın saldırılarında birkaç komutan ve bilim insanı şehit oldu. Yerlerine geçenler ve meslektaşları, görevlerini derhal üstlenecektir.” değerlendirmesinde bulundu.
Hamaney, mesajında, “Siyonist rejim, bu cinayetle kendisi için acı ve ıstıraplı bir kader hazırladı ve kesinlikle bunun karşılığını alacaktır.” ifadesine yer verdi.
İRAN DEVLET TELEVİZYONU: İSRAİL, SİVİL YERLEŞİM YERLERİNİ VURDU
İsrail’in saldırı tehdidinin ardından Tahran’ın merkezinden en az dört şiddetli patlama sesi duyuldu. İran devlet televizyonu, İsrail’in başkent Tahran’da bazı bölgelere saldırı düzenlediğini duyurdu.
Yayımlanan görüntülerde, Tahran’ın kuzeydoğusundaki Mahallati semtinde sivil yerleşim bölgesinde bulunan çok katlı bir binanın hedef alındığı ve saldırı sonucunda binanın ağır hasar gördüğü belirtildi.
Öte yandan, İsrail’in Tahran’ın kuzeyinde yer alan Kamraniye semtinde de sivil bir binayı hedef aldığına dair görüntüler İran medyasında yer aldı. İran yetkilileri, saldırıların sivil yerleşimlere yönelik olduğunu vurguladı.
ABD DİPLOMASİ PEŞİNDE, TRUMP TEDİRGİN
İsrail’in saldırısı, ABD Başkanı Donald Trump’ın yürüttüğü diplomatik süreci sekteye uğrattı. Trump, saldırı öncesi Netanyahu’yu uyarmış ve “Bu işler berbat olur” ifadelerini kullanmıştı. Ancak saldırıyı engelleyemedi. ABD’nin Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un Umman’da yapılması planlanan dolaylı görüşmelere katılması bekleniyordu; ancak saldırı sonrası bu görüşmeler belirsizliğe sürüklendi.
Dışişleri Bakanı Marco Rubio, “ABD bu saldırıya katılmadı, önceliğimiz Amerikan güçlerini korumak,” dedi. Washington yönetimi temkinli davranırken, Kongre’de ise görüşler ayrıştı. Cumhuriyetçiler saldırıyı destekledi, bazı Demokratlar ise olası savaş riskine dikkat çekti.
PETROL FİYATLARI SIÇRADI, HÜRMÜZ BOĞAZI ENDİŞESİ
Operasyonun ardından petrol fiyatları sert yükseldi. ABD ham petrolü yüzde 8’den fazla artışla 73,75 dolara ulaştı. Enerji analistleri, İran’ın petrol ihracatının sekteye uğraması halinde fiyatların daha da artacağını, en büyük riskin Hürmüz Boğazı’ndaki geçişlerin etkilenmesi olduğunu belirtiyor.
BÖLGESEL SAVAŞ KAPIDA MI?
İran henüz resmi bir askeri karşılık vermedi, ancak “sert ve kararlı” misilleme mesajları iç kamuoyuna verilmeye başlandı. İran’ın Suriye, Lübnan, Gazze ve Yemen’deki vekil unsurları üzerinden dolaylı misilleme yapabileceği değerlendirilirken, doğrudan İsrail’e karşılık verme olasılığı da masada.
GERİLİM TIRMANIYOR, DÜNYA NEFESİNİ TUTTU
İsrail’in İran’a yönelik saldırısı, sadece iki ülkeyi değil, tüm Orta Doğu’yu yeni bir savaşın eşiğine getirdi. Nükleer tehdit, vekil savaşlar ve enerji güvenliği ekseninde şekillenen bu kriz, ABD dahil tüm küresel aktörleri zorlu kararlarla karşı karşıya bırakıyor. Önümüzdeki günler, hem bölgesel hem küresel barış açısından belirleyici olabilir.
