Kamuoyu araştırmaları halkın en büyük ve çözüm beklediği öncelikli mesele olarak ekonomiyi gördüğünü ortaya koyuyor. Yüksek enflasyon, hayat pahalılığı ve işsizlik gibi ekonomik sıkıntılar vatandaşların gündeminde ilk sırada yer alıyor.
Ancak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ekonomik sorunların ötesinde, yeni bir anayasa hazırlanması gerektiğini iddia ediyor. Erdoğan’ın önceliği ile halkın önceliği arasında irtibat olmadığı son anketelere de yansıdı.
İŞTE O ANKETLERDEN BİR KISMI
ASAL Araştırma’nın 10-14 Mayıs 2025 tarihleri arasında 26 ilde 2.000 kişiyle yapılan ankette, katılımcıların yüzde 65,6’sı “Ekonomi/Hayat Pahalılığı”nı en büyük sorun olarak belirtti. Diğer öne çıkan sorunlar arasında yüzde 7,3 ile adalet/hukuk sistemi ve yüze 4,0 ile işsizlik yer aldı.
Yine ASAL Araştırma’nın 15-22 Şubat 2025 tarihleri arasında 2.000 kişiyle yapılan ankette, katılımcıların yüzde 61,2’si “Ekonomi/Hayat Pahalılığı“nı en büyük sorun olarak belirtti. Diğer öne çıkan sorunlar arasında yüzde 6,3 ile işsizlik ve yüzde 5,8 ile adalet yer aldı.
GENAR Araştırman’nın katılımcılara yönetilen ilk soru Türkiye’nin en önemli sorunu ne sorusuna 1955 kişi ekonomik kriz/ yoksulluk / enflasyon ve hayat pahalılığı, 371 kişi adalet sistemi ve yargı bağımsızlığı/ yolsuzluk ve siyasi ahlaksızlık cevabını verdi.
SONAR’ın son anketinde ise vatandaşların gözünden Türkiye’nin en önemli sorunları: Ekonomi/Hayat Pahalılığı: Yüzde 63,4, Adalet/Hukuk Sistemi: Yüzde 8,5 oldu.
TEM TERSİNE: HALK İSTEMİYOR
AREA Araştırma, 2025 Şubat ayı “Türkiye siyasi gündem araştırması” anketinin sonuçlarını paylaştı. Toplam 13 ilden 2 bin 22 kişiyle yapılan anket sonuçlarına göre, halk AKP lideri ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yeniden aday olması için yapılacak bir anayasa değişikliğini desteklemiyor.
Ankete katılanların yüzde 65,3’ü bu konuda yapılacak bir değişikliğe “Hayır” yanıtını vererek Erdoğan’ın aday olmasını istemedi.
Metropoll’ün son araştırmasında katılımcılara “Erdoğan’ın gelecek seçimlerde yeniden Cumhurbaşkanı adayı olabilmesi için Anayasa’nın değiştirilmesini ister misiniz?” sorusu yöneltildi. Katılımcıların yüzde 66,3’ü, Erdoğan’a dördüncü kez cumhurbaşkanlığı adaylığı yolunun açılması için Anayasa değiştirilmesine ‘hayır’ dedi.
HALKIN GÜNDEMİ: EKONOMİ VE GEÇİM SIKINTISI
Anketler, halkın en önemli meselesinin ekonomi olduğunu gösteriyor.
Anketler halkın yaklaşık yüzde 65-70 oranının ekonomik kriz, yoksulluk, enflasyon ve hayat pahalılığını en önemli sorun olarak belirtirken, adalet sistemi, eğitim ve işsizlik gibi diğer konuları daha az öncelikli olarak görülüyor.
Anayasa konusu sıralamaya dahi giremiyor.
ERDOĞAN’IN GÜNDEMİ: YENİ ANAYASA
Cumhurbaşkanı Erdoğan, mevcut anayasanın 1980 darbesi sonrası hazırlandığını ve artık sivil, özgürlükçü bir anayasa ile değiştirilmesi gerektiğini savunuyor. Bu amaçla 10 hukukçudan oluşan bir ekip görevlendirildi. Ancak muhalefet partileri, mevcut anayasa hükümlerine uyulmadığı sürece yeni bir anayasa yapmanın anlamlı olmadığını belirtiyor.
Mevcut anayasa, Cumhurbaşkanı’nın iki dönemden fazla görev yapmasını engelliyor. Erdoğan’ın 2028’deki seçimlerde yeniden aday olabilmesi için anayasa değişikliği gerekiyor. Ancak Metropoll’ün yaptığı bir ankete göre, halkın %66,3’ü böyle bir değişikliğe karşı çıkıyor.
SİYASİ STRATEJİLER VE YENİ İTTİFAK ARAYIŞLARI
Erdoğan’ın anayasa değişikliği için yeterli meclis çoğunluğuna sahip olmaması, onu yeni ittifak arayışlarına yönlendiriyor. Bazı analizlere göre, Kürt siyasi hareketiyle temaslar ve Öcalan üzerindeki tecridin kaldırılması gibi adımlar, destek sağlama çabalarının bir parçası olabilir.
HALKIN TALEBİYLE SİYASİ GÜNDEM ARASINDAKİ UÇURUM
Türkiye’de halkın öncelikleri ile siyasi iktidarın gündemi arasında belirgin bir fark bulunuyor. Ekonomik sorunlar halkın en büyük endişesi iken, siyasi iktidar anayasa değişikliği gibi konulara odaklanıyor. Bu durum, halkın talepleri ile siyasi kararlar arasındaki uyumsuzluğu ve demokratik temsil sorununun derinleştiğini gösteriyor.
