ABD Kongresi, Türkiye’deki insan hakları ihlalleri ve demokratik gerileme başlıklarını özel bir oturumda ele alıyor. Tom Lantos İnsan Hakları Komisyonu tarafından düzenlenecek duruşmada, Ankara yönetiminin ifade, basın ve inanç özgürlüğüne yönelik baskıları ile muhaliflere uyguladığı sistematik sindirme politikaları değerlendirilecek.
NATO ZİRVESİ ÖNCESİ KRİTİK MESAJ
Oturumun, iki hafta sonra Washington’da düzenlenecek NATO Zirvesi’nden hemen önce gerçekleştirilmesi dikkat çekiyor. Bu zamanlama, Türkiye’nin NATO içindeki demokratik imajına dair uluslararası camiada artan kaygıların ciddiyetini yansıtıyor.
Cumhuriyetçi ve Demokrat Kongre üyelerinin ortaklaşa destek verdiği oturumda, Türkiye’nin sadece iç siyasette değil, uluslararası alandaki hak ihlalleri ve sınır ötesi tehditleri de gündemde olacak.
TANIKLAR: BASKININ TANIKLARI KONUŞACAK
Komisyon oturumuna, farklı alanlardan üç önemli isim tanık olarak katılacak:
Michael Rubin (American Enterprise Institute): Uzun yıllardır Türkiye’deki otoriterleşme sürecini izleyen Rubin, Erdoğan yönetimini uluslararası kamuoyuna taşıyan en eleştirel isimlerden biri.
Enes Kanter Freedom (Eski NBA oyuncusu, aktivist): Türkiye’de ailesiyle birlikte yaşadığı baskıların yanı sıra, dünya çapında din ve düşünce özgürlüğü için yürüttüğü kampanyalarla tanınıyor.
Alp Aslandoğan (AFSV Başkanı): Gülen Hareketi’ne yakınlığıyla bilinen sivil toplum temsilcisi, yurt dışında hedef alınan Türk vatandaşları ve sivil gönüllülere yönelik tehditleri gündeme getirecek.
Tanıklar, özellikle gazetecilere, muhalefet üyelerine, avukatlara ve sivil toplum aktörlerine yöneltilen baskı politikalarının kapsamına dair bilgi verecek.
GÜNDEMDEKİ BAŞLIKLAR: BASKILAR, TEHDİTLER VE HUKUK İHLALLERİ
Komisyonun gündemindeki başlıca konular şunlar:
İfade özgürlüğüne yönelik baskılar, özellikle basın mensuplarına ve sosyal medya kullanıcılarına yönelik yargı tacizleri
İnanç özgürlüğü ihlalleri, özellikle Aleviler, Hristiyanlar ve azınlık gruplara yönelik ayrımcılık
Muhalefet siyasetçilerine yönelik yargı yoluyla sindirme girişimleri
Gülen hareketi üyelerine ve ailelerine yönelik sınır ötesi kaçırma ve baskılar
Hukukun üstünlüğü ilkesinden sapma, özellikle bağımsız yargının tamamen siyasallaşması
ABD Kongresi’nin İnsan Hakları Komisyonu, son yıllarda yayımladığı raporlarda, Türkiye’deki demokratik gerilemeye sıklıkla vurgu yapmıştı. 2024 tarihli bir raporda, “Türkiye’de hukukun üstünlüğü ilkesi yerini siyasi sadakate bırakmıştır” ifadeleri yer almıştı.
Aynı raporda, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının sistematik olarak uygulanmaması ve Selahattin Demirtaş ile Osman Kavala gibi isimlerin uzun tutuklulukları, ciddi ihlal örnekleri olarak gösterilmişti.
TÜRKİYE’NİN SINIR ÖTESİ BASKILARI DA GÜNDEMDE
Komisyonun ayrıca Türkiye’nin yurt dışındaki muhaliflere yönelik izleme, fişleme ve kaçırma faaliyetlerini de ele alması bekleniyor. Bu kapsamda Kosova, Kenya, Malezya ve daha birçok ülkede yaşanan MİT operasyonları, uluslararası hukuk ve insan haklarına aykırı örnekler olarak masaya yatırılacak.
OTURUMUN SONUÇLARI NE OLABİLİR?
Bu oturumdan çıkacak sonuçlar, Türkiye’nin insan hakları karnesinin ABD kamuoyunda ve uluslararası platformlarda nasıl algılandığını ortaya koyacak. Ayrıca NATO ve Avrupa Konseyi gibi çok taraflı platformlarda Ankara’nın demokratik yükümlülüklerine dair baskıların artması olası.
Uzmanlara göre, ABD Kongresi’nde alınacak muhtemel kararlar, ABD-Türkiye ilişkilerinde yeni bir dönemin habercisi olabilir.
