Eski Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, eski bakanlar ve hukukçulardan oluşan 19 önemli isim, “Adalet Çağrısı” başlıklı ortak bir bildiri yayımladı.
Bildiride, Türkiye’de hukuk devletinin ciddi şekilde zedelendiği vurgulanarak, özellikle 2017 Anayasa değişikliğinin ardından yürütme erkinin tekelleştiği, yasama ve yargının bu durum karşısında etkisiz kaldığı kaydedildi.
KUVVETLER AYRILIĞI YOK SAYILIYOR
Bildiriye göre, kuvvetler ayrılığı ilkesi fiilen ortadan kalktı ve yürütmenin yasama ile yargı üzerinde baskı ve kontrolü artarak devam ediyor. Anayasa Mahkemesi (AYM) ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının sıklıkla göz ardı edilmesi, hukukun üstünlüğüne zarar veriyor. Yasal düzenlemelerin siyasi tercihlerle uygulandığı ve keyfiliğin hakim olduğu ifade edildi.
KAYYIM ATAMALARINA SERT TEPKİ
Bildiri, özellikle kayyım atamaları ve Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK) gibi uygulamaların anayasa ve uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini dile getiriyor.
Ayrıca, makul gerekçeler olmadan tutuklamalar, gizli tanık kullanımı, “iltisak” ve “irtibat” gibi tartışmalı delillerle yeni suçların uydurulması da adaletin zedelendiğine işaret ediyor.
TOPLUMDA KORKU ORTAMI OLUŞUYOR
Hukuk sistemindeki öngörülemezlik nedeniyle, yasaların açık hükmü olmayan kişilerin haksız yere mağdur edildiği, çalışma ve mülkiyet haklarının yok sayıldığı belirtiliyor. Bu durumun toplumsal huzuru olumsuz etkilediği ve ülke itibarına zarar verdiği kaydedildi.
Bildiriye imza atanlar, gazeteci, yazar, iş insanları ve siyasilere yönelik keyfi gözaltıların ve tutuklamaların devlet otoritesine olan güveni sarstığını vurguladı. Adaletsizliğin, bir ülkenin varlığı için bile tehlike oluşturduğuna dikkat çekildi.
HAK İHLALLERİNE TAVİZ VERİLEMEZ
Yargı mensuplarının kararlarını siyasi veya ideolojik yaklaşımlar doğrultusunda şekillendirmesinin kabul edilemez olduğu belirtiliyor. Hak ve özgürlüklerin evrenselliğinin korunmasının ön koşulu olarak, hiçbir devletin hak ihlallerini “iç işimiz” diyerek geçiştiremeyeceği vurgulanıyor.
Yargının bağımsızlığı, tarafsızlığı ve hesap verebilirliği arasında sağlam bir denge kurulmadan, hukuksal sorunların çözülemeyeceği ifade ediliyor. Bu nedenle, hukuk eğitiminden yüksek yargı organlarının yapısına kadar kapsamlı bir yargı reformuna ihtiyaç olduğu belirtiliyor.
SİYASİ MÜDAHALE SON BULMALI
Devletin temel görevinin vatandaşların korkusuz ve güvenli bir yaşam sürmesini sağlamak olduğu hatırlatılıyor. Bu amaçla, siyasi hedeflerle yürütülen yargısal uygulamalara derhal son verilmesi gerektiği vurgulanıyor. Hukukun siyasetin ayrımcı müdahalesiyle zayıflatılmasının devlete yapılabilecek en büyük kötülük olduğu ifade ediliyor.
AYM ve AİHM kararlarının bağlayıcı hale getirilmesi, gizli tanık ve iltisak gibi uygulamaların istismara yol açacak şekilde kullanılmasının engellenmesi gerektiği bildiride yer aldı. Adil yargılama ilkesi üzerinde titizlikle durulması gerektiği vurgulandı.
İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ GENİŞLEMELİ
Daraltılan ifade özgürlüğü alanının yeniden genişletilmesinin, demokratik hukuk devleti iddiasının olmazsa olmazı olduğu belirtildi. Çoğulculuğun ve farklı görüşlerin birlik içinde ülkeyi güçlendireceği ifade edildi.
Devlet gücünün sınırlanmadığı yerde keyfilik ve hukuksuzluğun egemen olacağına dikkat çekildi. Yargının, adalet ve özgürlüğün korunmasında son dayanak noktası olduğu hatırlatıldı. Kuvvetler ayrılığı ilkesinin gerçek anlamda yaşama geçirilmesi, denge ve denetimin sağlandığı bir yönetim modeline geçilmesi gerektiği çağrısı yapıldı.
BİLDİRİYE İMZA ATANLAR
Bildiriye, eski Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, eski Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik, eski Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, eski Kalkınma Bakanı Müslim Doğan, eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Hakan Tartan, eski Turizm Bakanı Bahattin Yücel, eski Başbakan Yardımcısı Ertuğrul Yalçınbayır, milletvekilleri, hukukçular, sosyologlar, iktisatçılar, yazar ve iş insanları olmak üzere toplam 19 önemli isim imza attı.
